ایمان محور اساسی تمام ادیان الاهی و مهمترین موضوعی است که الاهیون تفسیرها و برداشتهای گوناگونی از آن را با توجه به نگرش فکری خود ارائه کردهاند. علاوه بر آنکه ایمان در اسلام با سایر ملتها و آیینها معنای متفاوتی دارد، در میان ملل و نحل اسلامی نیز معانی و تفسیرهای گوناگونی از ایمان شده است. هر یک از فرقهها و گروههای اسلامی با توجه به برخی آیاتِ قرآن و برداشت آنها از آن آیات، نظری ارائه کردهاند که با نظر و برداشت دیگران متفاوت است. عرفا نیز به مسایل کلامی از جمله ایمان پرداختهاند امّا دید و نگاه عارفان به مسایل کلامی نسبت به متکلّمان متفاوت است. بدیهی است هر قدر«نگاه هنری به الاهیات و دین» پر رنگتر باشد طرح مسایل کلامی هم، رنگ متفاوتی به خود خواهد گرفت.
نگارنده در این مقاله ضمن برشمردن آیات مختلف در مورد ایمان و اشاره به نظر متکلّمان اسلامی، رأی و نظر عارفان، به ویژه مولانا جلال الدّین محمّد بلخی را مورد واکاوی و بررسی قرار داده است.
)