1
دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان،
2
دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان، دهاقان، ای
3
دانشگاه آزاد واحد دهاقان
چکیده
ادبیات تعلیمی گونه‌ای از ادبیات فارسی است که دربرگیرنده تعالیم اخلاقی و آموزش‌دهندۀ آن است. این گونۀ ادبی که از دیرباز مورد توجه بزرگان ادبیات فارسی بوده است با اندرزهای آذرباد مهر سپندان، اندرز خسرو قبادان، یادگار بزرگمهر و داستان مینوی‌خرد که بازمانده از ایران باستان است قدمت خود را به رخ می‌کشد و با آثار شاعرانی همچون فردوسی، سنایی، سعدی و ... ادامه می‌یابد. در میان انواع ادبی حماسه نیز این تعالیم را در خود دارد و در ادامۀ این مبحث آثاری همچون مثنوی هفت‌لشکر که اثری حماسی و دربرگیرندۀ تعالیم اخلاقی است، خودنمایی می‌کند. در این اثر که از شاعری ناشناس در قرن دوازدهم و محتملاً دورۀ صفویه کتابت شده است مواردی یافت می‌شود که نگارندگان را بر آن داشت تا به شیوۀ تحلیلی و توصیفی، دربارۀ ادبیات تعلیمی در این اثر دست به پژوهش بزنند. با طرح این پرسش‌ها که دسته بندی ادبیات تعلیمی در ادب فارسی چگونه است؟ و شاخصه‌های ادبیات تعلیمی در مثنوی هفت لشکر کدام است؟ پس از بررسی‌ها مشخص شد که سراینده با طرح مواردی همچون بزرگداشت خِرَد ، حمد خدا ، توکّل ، پذیرش پند پیران، طلب دعای خیر در حق دیگران و نیز با تبشیر و انذار و.. به طرح موضوعات اخلاقی پرداخنه است که می تواند در زندگی امروزه هم کاربرد داشته باشد از سوی دیگر شیوه نصیحت گویی مشفقانه در این منظومه و کاربرد انها در سراسر داستان نشان از ارزش واقعی اخلاقیات در نزد سراینده دارد.
گردگیران, فهیمه, محمودی, مریم, یلمه ها, احمدرضا. (1398). نکات تعلیمی در منظومه‌های حماسی با تکیه بر مثنوی هفت لشکر. فصلنامه زبان و ادب فارسی, 11(38), 152-172.
MLA
فهیمه گردگیران; مریم محمودی; احمدرضا یلمه ها. "نکات تعلیمی در منظومه‌های حماسی با تکیه بر مثنوی هفت لشکر". فصلنامه زبان و ادب فارسی, 11, 38, 1398, 152-172.
HARVARD
گردگیران, فهیمه, محمودی, مریم, یلمه ها, احمدرضا. (1398). 'نکات تعلیمی در منظومه‌های حماسی با تکیه بر مثنوی هفت لشکر', فصلنامه زبان و ادب فارسی, 11(38), pp. 152-172.
VANCOUVER
گردگیران, فهیمه, محمودی, مریم, یلمه ها, احمدرضا. نکات تعلیمی در منظومه‌های حماسی با تکیه بر مثنوی هفت لشکر. فصلنامه زبان و ادب فارسی, 1398; 11(38): 152-172.
)